Trường được thành lập vào tháng 9/1959, có tiền thân là Trường cấp III Ninh Bình – ngôi trường trung học đầu tiên của tỉnh. Đến năm 1960, trường chính thức mang tên người anh hùng cách mạng trẻ tuổi Lương Văn Tụy. Năm học 1992–1993 đánh dấu bước ngoặt khi hệ chuyên được thành lập, và đến 2001, nhà trường chính thức trở thành "Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy". Từ năm học 2020–2021, trường chuyển về cơ sở mới tại xã Ninh Nhất, thành phố Ninh Bình.
Giá trị cốt lõi tại đây được hình thành từ tinh thần học tập nghiêm túc, lòng nhân ái và ý chí không ngừng vươn lên. Tập thể sư phạm luôn đề cao sự trung thực, trách nhiệm và sáng tạo trong mọi hoạt động giáo dục. Học sinh được khuyến khích phát triển toàn diện về kiến thức, kỹ năng và phẩm chất đạo đức. Môi trường học tập thân thiện kết hợp với sự đổi mới đã tạo nên bản sắc riêng của cơ sở giáo dục.
Mục tiêu đào tạo của trường hướng đến việc nuôi dưỡng những thế hệ học sinh vừa giỏi chuyên môn, vừa có tư duy độc lập và nhân cách tốt. Quá trình học tập không chỉ cung cấp tri thức mà còn truyền cảm hứng, giúp các em định hình ước mơ và khẳng định bản thân. Mỗi em đều được tạo điều kiện để khám phá năng lực riêng, tự tin bước ra thế giới. Đội ngũ giáo viên tận tâm luôn đồng hành, dẫn dắt trên hành trình trưởng thành.
Với phương châm giáo dục "Đặt học sinh làm trung tâm", nhà trường chú trọng phát triển toàn diện cả trí tuệ lẫn kỹ năng sống. Bên cạnh các giờ học chính khóa, các hoạt động ngoại khóa và trải nghiệm thực tế được tổ chức thường xuyên để rèn luyện bản lĩnh, sáng tạo và tinh thần hợp tác. Phương pháp giảng dạy hiện đại, sinh động giúp học sinh tiếp cận tri thức một cách hứng thú và hiệu quả.
Những thành tựu rực rỡ đã được tập thể giáo viên và học sinh viết nên, khẳng định vị thế của nhà trường như một ngọn cờ đầu trong nền giáo dục chất lượng cao của tỉnh Ninh Bình và cả nước.
Đội ngũ sư phạm của Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy gồm 126 thầy cô với chuyên môn vững vàng, trong đó có 3 Nhà giáo Ưu tú, 116 giáo viên đạt chuẩn và 73 người có trình độ vượt chuẩn, chiếm tới 63%. Tất cả giáo viên đều đáp ứng yêu cầu giảng dạy hiện đại, đặc biệt là khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong lớp học.
Bên cạnh chuyên môn vững vàng, các thầy cô còn tích cực tham gia các phong trào thi đua và nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Đội ngũ giáo viên nữ chiếm tỷ lệ cao, không chỉ đảm nhiệm tốt công tác giảng dạy mà còn tạo nên sự mềm mại, gần gũi trong môi trường sư phạm. Nhiều thầy cô trực tiếp giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi các cấp, đưa tên tuổi nhà trường vươn xa trên bản đồ giáo dục quốc gia.
Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy là ngôi trường chất lượng cao của tỉnh Ninh Bình, nổi bật với chương trình học chuyên sâu theo từng môn chuyên. Mỗi lớp chuyên được xây dựng chương trình giảng dạy chuyên biệt, chú trọng phát triển tư duy logic, khả năng phân tích và giải quyết vấn đề. Ngoài kiến thức trong sách giáo khoa, học sinh còn được mở rộng theo hướng nghiên cứu, ôn luyện chuyên đề nâng cao và tham gia các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, quốc gia.
Bên cạnh chương trình chuyên sâu, nhà trường vẫn đảm bảo cân đối các môn học cơ bản và phát triển toàn diện cho học sinh. Học sinh được rèn luyện kỹ năng mềm, đạo đức, thể chất thông qua các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ và chương trình giáo dục hướng nghiệp. Trường còn chú trọng rèn luyện phẩm chất công dân toàn cầu giúp học sinh tự tin hội nhập trong bối cảnh giáo dục hiện đại.
Khuôn viên Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy rộng trên 42.000m², được đầu tư gần 400 tỷ đồng, mang diện mạo hiện đại như một khu nghỉ dưỡng thu nhỏ. Thiết kế tông trắng trang nhã, nhiều không gian mở thoáng đãng tạo nên môi trường học tập tràn đầy cảm hứng. Nơi đây không chỉ là nơi tiếp nhận tri thức mà còn là điểm đến hấp dẫn cho học sinh yêu cái đẹp và sự hiện đại.
Toàn bộ hệ thống lớp học gồm 39 phòng được trang bị màn hình tương tác, âm thanh chất lượng cao, bàn ghế tiêu chuẩn, tủ đồ cá nhân và máy nước nóng, đáp ứng nhu cầu học tập của hơn 1.300 học sinh. Bên cạnh đó, các phòng chức năng hiện đại như phòng tin học, phòng ngoại ngữ, phòng thực hành Vật lý – Hóa học – Sinh học và thư viện đều được đầu tư bài bản, phục vụ tốt việc học tập chuyên sâu và nghiên cứu.
Không gian rèn luyện thể chất và sinh hoạt nội trú cũng được chú trọng với sân bóng đá, sân bóng chuyền, bóng rổ, bể bơi và nhà giáo dục thể chất. Ký túc xá gồm 72 phòng, phục vụ khoảng 400 học sinh, trang bị đầy đủ giường, tủ, bàn học, bình nóng lạnh và khu vệ sinh đạt chuẩn. Tất cả tạo nên một môi trường sống – học tập tiện nghi, an toàn và phát triển toàn diện cho học sinh.
Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy luôn chú trọng phát triển năng lực toàn diện cho học sinh thông qua các hoạt động ngoại khóa thiết thực và ý nghĩa. Các chương trình dã ngoại, thiện nguyện, hoạt động kỷ niệm và rèn luyện kỹ năng sống được tổ chức thường xuyên, giúp học sinh nâng cao tinh thần trách nhiệm, biết sẻ chia và gắn bó hơn với tập thể.
Sau giờ học chính khóa, học sinh được khuyến khích tham gia vào các câu lạc bộ năng khiếu như CLB Hùng biện, CLB Sáng tạo, CLB Âm nhạc, CLB Thể thao… Tại đây, các em không chỉ phát huy sở trường mà còn được rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, tư duy phản biện và khả năng giao tiếp. Mỗi câu lạc bộ là một không gian sáng tạo giúp học sinh tự tin thể hiện cá tính và khơi dậy đam mê học tập một cách tự nhiên, hiệu quả.
Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy luôn quan tâm đến sức khỏe và thể chất của học sinh thông qua chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý. Các bữa ăn tại trường được xây dựng theo thực đơn cân đối, đa dạng, giàu dưỡng chất và thay đổi linh hoạt theo mùa. Nhà bếp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, sử dụng nguyên liệu tươi sạch, có nguồn gốc rõ ràng.
Ngoài bữa chính, nhà trường còn chú trọng bổ sung các bữa phụ với trái cây, sữa hoặc món ăn nhẹ phù hợp với từng độ tuổi. Đội ngũ nhân viên y tế và dinh dưỡng thường xuyên theo dõi thể trạng, phối hợp với gia đình để đảm bảo học sinh phát triển toàn diện cả thể chất lẫn tinh thần. Không gian ăn uống được tổ chức sạch sẽ, thoáng mát, tạo cảm giác thoải mái và thân thiện.
